رژیم‌ لاغری و نکات ناگفته آن

در این مقاله بررسی عمیقی روی بحث رژیم لاغری و درمان چاقی خواهیم داشت و نکته‌ها و راز و رمزهایی که پیرامون رژیم‌های لاغری وجود دارد و اغلب توسط متخصصان و سایت‌ها گفته نمی‌شوند را برایتان بازگو می‌کنیم.

در این مطلب یک بار برای همیشه تمامی نکات و راز و رمزهای رژیم لاغری صحیح را باهم بررسی می‌کنیم. از دروغ‌هایی که گفته می‌شود تا باورهای غلطی که وجود دارد.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• تعریف چاقی چیست؟
• آیا چاقی بیماری است؟
• درمان چاقی
• ویژگی‌های رژیم لاغری
• معرفی رژیم‌های لاغری
• باورهای غلط و شایعات

تعریف چاقی چیست؟

برای اینکه بتوانید چاقی را درمان کنید ابتدا باید با چاقی کامل و صحیح آشنا شوید. با پاسخ مختصر و مفید به چند سوال شروع می‌کنیم:

1. چه زمان فرد را می‌توان چاق در نظر گرفت؟

چاقی در حالت کلی به افزایش بیش از حد مجاز چربی، در یک یا چند ناحیه از بدن اطلاق می‌شود.

زمانی فرد را چاق می‌دانند که بر اساس اندازه‌گیری‌ها و مقیاس‌های تعریف شده، افزایش تجمع چربی در بدن آن فرد محرز شود.

برای تشخیص اینکه فردی چاق است یا خیر، باید از ابزار اندازه گیری نظیر BMI و دور کمر استفاده کنیم.

2. BMI چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

BMI یا شاخص توده بدنی به حاصل تقسیم وزن (کیلوگرم) به مجذور قد (متر مربع) گفته می‌شود که در واقع ابزاری است که با آن می توان وزن فرد را نسبت به قد وی سنجید.

پس از محاسبه، عدد حاصل با دسته بندی مشخصی مقایسه می‌شود.

3. عوامل اصلی بروز چاقی کدامند؟

چاقی به طور کلی یک بیماری چند عاملی و پیچیده است که تحت تاثیر ژنتیک، عوامل محیطی و تاثیر متقابل این دو عامل بروز می‌کند.

آیا چاقی بیماری است؟

خب چرا چاق نمانیم؟ از نظر عموم مردم معمولا چاق‌ها مهربان‌ترند!

اما مشکل از آنجایی شروع می‌شود که بحث بیماری‌های مرتبط با چاقی مطرح می‌شود. بگذارید رابطه آن با بیماری‌ها را بررسی کنیم:

1. چاقی باعث ایجاد چه بیماری‌هایی خواهد شد؟

بیماری‌هایی نظیر بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، مشکلات تنفسی، دیابت نوع 2، اختلالات خواب، التهاب استخوانی و مفصلی، سنگ کیسه صفرا، استرس، اختلالات هورمونی نظیر قطع قاعدگی یا قاعدگی دردناک در ارتباط مستقیم با چاقی هستند و نکته مهم این است که چاقی می‌تواند در نهایت منجر به سرطان‌هایی نظیر اندومتر، ، پروستات و کلون نیز بشود.

2. کدام بیماری‌ها در کنار چاقی نیاز به توجه ویژه خواهند داشت؟

برخی بیماری‌ها از جمله بیماری عروق کرونری قلب، دیابت نوع 2 و اختلالات خواب، زمانی که همراه با چاقی باشند، نیاز به توجه ویژه خواهند داشت. از جمله بیماری‌های قلبی زیر:

1. سابقه سکته قلبی
2. آنژین صدری
3.  جراحی عروق کرونری

همچنین اختلالات خواب در کنار چاقی زمانی نیازمند توجه ویژه خواهد بود که برخی از علائم نظیر خر و پف و قطع تنفس در حین خواب که منجر به پریدن ناگهانی خواهد شد، بروز کنند.

3. برای مدیریت بیماری‌های مرتبط با چاقی چه اقداماتی نیاز است؟

بررسی میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون، قند خون و فشار خون می تواند کمک شایانی در جهت پیشگیری یا درمان این بیماری‌ها داشته باشد.

درمان چاقی

درمان چاقی از سه راه درمان تغذیه‌ای-پزشکی، ورزش و رفتار درمانی امکان پذیر است. در ادامه درمان تغذیه‌ای-پزشکی که رواج و محبوبیت بیشتری دارد را بررسی می‌کنیم:

1. برای شروع رژیم لاغری نیاز به چه اطلاعاتی از خود داریم؟

برای شروع یک رژیم لاغری یا برنامه کاهش وزن علاوه بر رژیم غذایی نیاز به بررسی سبک زندگی می‌باشد:

1. بررسی دلایل و انگیزه‌های کاهش وزن
2. دریافت حمایت از سوی خانواده و دوستان
3. درک خطرات چاقی و فواید کاهش وزن
4. دریافت اطلاعات در زمینه فعالیت‌های ورزشی
5. بررسی وضعیت اقتصادی و معیشتی برای تعیین برنامه غذایی مناسب

2. چه کسانی نباید از رژیم لاغری تبعیت کنند؟

1. ن حامله
2. ن شیرده
3. افراد با اختلالات حاد روانی نظیر افسردگی شدید
4. افرادی که اعتیاد به هر نوع ماده‌ای دارند
5. افراد با سابقه کم‌خوری عصبی (Anorexia Nervosa) یا پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa)

ویژگی‌های رژیم لاغری

صدها رژیم لاغری مختلف وجود دارد که ممکن است شما را سردرگم کند اما معیار فهمیدن اینکه کدام رژیم بهتر است یکسری قاعده دارد که در ادامه برایتان توضیح می‌دهیم:

1. یک رژیم لاغری خوب چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

در مقوله کاهش وزن، جلوگیری از وزن گیری ساده‌ترین هدف خواهد بود. سپس کاهش 10 درصد از وزن بدن در مدت 6 ماه یک هدف مناسب است.

2. برای شروع رژیم لاغری چگونه می‌توانید آماده شوید؟

در ابتدا باید میزان انگیزه برای موفقیت را مشخص کرد. در ادامه از لحاظ بیولوژیک باید به میزان متابولیسم پایه هر فرد توجه داشت که به طور طبیعی آیا متابولیسم بالایی دارد یا خیر.

3. در هفته چه مقدار کاهش وزن مناسب است؟

باید بدانیم کاهش وزنی اصولی خواهد بود که طی آن 0.5 تا 1 کیلوگرم در هفته وزن فرد کاهش یابد.

مقادیر بالاتر از این محدوده در طولانی مدت پاسخ مناسبی نخواهند داشت.

4. تا چه زمان باید رژیم کاهش وزن را ادامه داد؟

بر اساس وزن، در صورتی که نیاز به کاهش وزن بیش از 10 درصد وزن بدن باشد، پس از یک دوره 6 ماهه باید دوره ای را به تثبیت وزن اختصاص داد و در کنار آن برنامه ورزشی و رفتاری متناسبی طراحی کرد. سپس بعد از دوره تثبیت، مجدد می‌توان فاز بعدی رژیم لاغری را شروع کرد.

5. در طول 6 ماه چه مقدار می توان کاهش وزن داشت؟

با نرخ 10 درصد کاهش وزن، 13 تا 26 کیلوگرم کاهش وزن را می‌توان برای فرد چاق متصور بود.

6. آیا کاهش وزن سریع خطری خواهد داشت؟

کاهش وزن سریع با بروز سنگ‌های صفراوی و اختلال آب و الکترولیت در بدن در ارتباط است.

7. انرژی دریافتی روزانه یک فرد چاق باید چه مقدار باشد؟

معمولا در ابتدا باید دریافت انرژی روزانه بین 500 تا 1000 کالری در روز نسبت به نیاز فرد کاهش یابد.

برای شروع، کاهش متعادل انرژی دریافتی برای عموم افراد چاق بهترین روش خواهد بود و در ادامه ممکن است در مراحلی کاهش‌های بیشتری در انرژی دریافتی نیاز باشد.

8. نهایتا تا چه میزان می توان انرژی دریافتی را کاهش داد؟

رژیم لاغری دارای انرژی کمتر از نیاز فرد چاق است ولی نباید این میزان از 1200 کیلوکالری در روز کمتر باشد و در موارد خاص بر اساس تشخیص، می‌تواند از این مقدار نیز کمتر باشد ولی تحت هیچ شرایطی این رژیم غذایی نباید کمتر از 800 کیلوکالری در روز تعیین شود.

9. آیا رژیم لاغری بسیار کم کالری مفید است؟

مطالعات در جهان نشان داده‌اند که رژیم‌های بسیار کم کالری در طولانی مدت بازده مناسبی نداشته‌اند.

این رژیم‌ها باعث بروز فشارهای روانی متعدد در افراد شده‌اند.

از طرفی این رژیم‌ها نیاز به پایش بسیار دقیق توسط مشاور تغذیه و مکمل‌یاری خواهند داشت.

10. آیا کاهش دریافت چربی برای کاهش وزن کافی است؟

خیر، چربی‌ها از منابع انرژی با چگالی بالا هستند. به این معنا که در مقادیر کم، حاوی انرژی زیادی می‌باشند و محدودیت آن می‌تواند به کاهش وزن کمک کند ولی این کاهش زمانی پاسخگو خواهد بود که کل کالری دریافتی روزانه محدود شده باشد.

11. آیا استفاده از مکمل‌های کاهش وزن (به اصطلاح چربی سوزها) موثر است؟

مکمل‌های کاهش وزن انواع مختلف و عملکردهای متفاوتی دارند که گاهی در صورت تجویز متخصص می‌توانند در کنار رژیم مصرف شوند.

12. علاوه بر کالری و انرژی چه مواردی در رژیم لاغری اهمیت دارد؟

1. نسبت ترکیب درشت مغذی های رژیم غذایی(مقادیر پروتئین، کربوهیدرات و چربی دریافتی)
2. بررسی جدول ارزش غذایی مندرج در برچسب محصولات غذایی
3. تغییر عادات خرید کردن. انتخاب مواد غذایی کم کالری برای خرید
4. توجه به نحوه آماده سازی غذا(عدم استفاده از غذاهای سرخ کردنی، فست فود‌ها و…)
5. دریافت آب کافی
6. کاهش اندازه ظروف و لوازم مورد استفاده در غذا خوردن
7. قطع مصرف الکل